CZESŁAWA MIŁOSZA HISTORIA LITERATURY POLSKIEJ XX WIEKU

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1999
• Gatunek:
  Film o sztuce
• Barwny, 58 min

W opinii Czesława Miłosza Polacy zbyt duże znaczenie przywiązują do periodyzacji, dzieląc literaturę XX wieku na Młodą Polskę, 20-lecie międzywojenne, okres wojny, PRL i postPRL. Pisarz jest przekonany, że z czasem wszystko to się wyrówna i moment powstania dzieła straci znaczenie, liczyć zaś będzie tylko to, co ma rzeczywistą i nieprzemijającą wartość. Dokonując w filmie przeglądu dzieł prozatorskich i poetyckich napisanych w mijającym stuleciu i ich bardzo subiektywnej oceny, za ten który zaczął literacki wiek, uznaje wydany w 1899 roku manifest "Confiteor" Stanisława Przybyszewskiego, dziś niemal zapomniany, choć zaczął jeden z dwóch głównych nurtów w naszej literaturze. Polemizująca z nim w "Ad astra" Elizy Orzeszkowej wyznaczyła drugi, ten przypominający o obowiązkach wobec ojczyzny. Przez cały XX wiek powstawały potem dzieła, w których modernistyczny przewrót szedł równolegle z obowiązkami patriotycznymi. Na koniec swego rodzaju wykładu stwierdza nie bez smutku, że Aleksander Wat miał w pełni rację, że literatura Polska nie wydała dzieł na miarę jej tragedii. I nawet jeśli można wskazać kilka dość udanych prób, głównie pamiętnikarskich, to przytoczona konstatacja Wata jest nadal aktualna. Noblista jest jednak przekonany, że nasze dziedzictwo w postaci bardzo tragicznej historii będzie naciskało, żądają uobecnienia. Bo przecież - jak mówi - "to nie może być tak, że to, co się zdarzyło zapadnie w niepamięć. Przeszłość się liczy i wcześniej czy później daje znać o sobie. Cienie umarłych żądają głosu. Tak będzie". Interesującą wypowiedź Czesława Miłosza uzupełnia bogata ikonografia - archiwalia fotograficzne i filmowe, zdjęcia rękopisów i omawianych dzieł, portrety ich autorów - a teksty uznane przez pisarza za szczególnie ważne dla polskiego literackiego stulecia interpretują Jerzy Radziwiłowicz i Anna Radwan. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj