"UPRAWA - TARCZA"

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1997
• 45 '

Ta organizacja była doskonale zakonspirowana w latach wojny, ale i przez następne dziesięciolecia nie mówiono o niej. Stąd też mało kto zna nazwę "Uprawa - Tarcza" i zasługi, jakie jej członkowie oddali Polsce. Powstanie organizacji zainspirował pod koniec 1939 roku Tadeusz Komorowski "Bór", wówczas dowódca Okręgu Krakowskiego ZWZ w randze pułkownika, widząc, jak sprawnie ziemianie z tego okręgu umieścili w nowych miejscach Polaków wysiedlonych ze Śląska i częściowo Wielkopolski. Na czele organizacji początkowo stanął Karol Tarnowski, potem funkcję tę przejął Leon Krzeczunowicz, a po nim Roman Lasocki. Ten ostatni był wówczas sekretarzem Rady Naczelnej Organizacji Ziemiańskiej w Warszawie, lecz przede wszystkim dyrektorem w Towarzystwie Kredytowym Ziemskim, dzięki czemu jego częste i rozległe kontakty z członkami organizacji nie wzbudzały podejrzeń. Ziemianie opodatkowali się na rzecz AK przekazując środki na broń i potrzeby armii podziemnej, przechowywali u siebie zagrożonych aresztowaniem ludzi (także Żydów), organizowali szkolenia sanitariuszek i tajne punkty sanitarne, a także nauczanie na poziomie średnim. W latach wojny wielu ucierpiało z rąk Niemców i lewicowej partyzantki. Potem ich dwory i pałace padły łupem żołnierzy sowieckich. Zaraz po wojnie do niszczenia symbolu przeszłości i ostoi polskości przystąpiła nowa władza. Wielu ziemian aresztowano i skazano na wieloletnie wyroki. Ich majątki zarekwirowano i rozparcelowano. Zniszczono 19 tys. dworów, dworków i pałaców. Ocalało ledwie kilkaset, ale i z tych wiele popada w ruinę. O historii i działalności organizacji "Uprawa - Tarcza", o wojennej codzienności i wydarzeniach szczególnych, jak obserwowanie doświadczeń Niemców z nową bronią w ośrodku utworzonym w pobliżu wsi Blizna lub ukrywaniu Wincentego Witosa, czy też tragicznych losach krakowskiej rodziny Koschów rozprowadzającej ze swej apteki środki opatrunkowe, opowiadają w filmie świadkowie i uczestnicy wydarzeń, a także potomkowie bohaterskich ziemian. Są wśród nich: Michał Żółtowski, Anna z Reyów Potocka, Antoni Rey, Maria Starowieyska, Krzysztof Lasocki, Maciej Rudziński, Stanisław Kosch i Andrzej Stadnicki. (źródło: www.tvp.com.pl)

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj