CYD

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1995
• Premiera:
  1996. 09. 02
• 72 min

Napoleon rzekł ponoć o autorze tego arcydramatu: "Gdyby żył w moich czasach, uczyniłbym go księciem". Pierre Corneille (1606-1684) właśnie dzięki "Cydowi" (1636) zyskał sławę, którą ugruntował cykl tragedii bohaterskich z czasów rzymskich ("Horacjusz", "Cynna", "Polieuktos"). Ogromnemu powodzeniu sztuki od chwili premiery towarzyszyły gwałtowne polemiki. Zarzucano autorowi plagiat (temat zaczerpnął z dramatu "Dzieciństwo Cyda hiszpańskiego" poety Guilléna de Castro) oraz naruszenie klasycznych, Arystotelesowych zasad estetyki. Sprawa trafiła do utworzonej przez kardynała Richelieu Akademii, która wytknąwszy autorowi rozmaite uchybienia, stwierdziła jednak, że utwór ma "niewytłumaczalny urok, który towarzyszy wszystkim jego błędom".
Podstawą telewizyjnej inscenizacji dramatu, wciąż pozostającego w żelaznym repertuarze teatru europejskiego, stała się neoromantyczna transpozycja Stanisława Wyspiańskiego. W widowisku na pierwszy plan wysuwa się historia miłości dwojga młodych bohaterów. Zaledwie tłem dla niej są wydarzenia z dziejów Hiszpanii i królewskiego dworu - intrygi, pojedynki, waśnie, wojna z Maurami, którzy nadali bohaterskiemu Rodrygo przydomek Cyd, co w ich mowie znaczyło: potężny. Role nieszczęśliwie zakochanych reżyser Krystyna Janda powierzyła autentycznie młodym wykonawcom, studentom PWST - skłonną do dramatycznych tonów i gestów, ale też bardzo dziewczęcą Szimenę gra Ewa Gorzelak, a pełnym młodzieńczego, romantycznego uroku Rodrygo jest Marcin Dorociński. "Tą trzecią", skrycie kochająca bohatera Infantką jest również młoda aktorka Dominika Ostałowska. W spektaklu zwracają także uwagę piękne, stylowe kostiumy Zofii de Ines i prosta, stylizowana scenografia Janusza Sosnowskiego. Szimena, córka dumnego hrabiego Gomeza, i Rodrygo, syn starego wodza Don Diego, kochają się i wkrótce mają się pobrać. Ich szczęście i nadzieje na przyszłość burzy waśń pomiędzy rodami. Aby pomścić zniewagę wyrządzoną ojcu, Rodrygo wbrew swemu sercu wyzywa na pojedynek ojca ukochanej. Don Gomez ginie, król oddaje pod sąd młodzieńca, który zabił dzielnego rycerza w chwili, gdy ojczyzna jest w potrzebie. Szimena żąda krwi mordercy, choć szukając zemsty, swemu sercu kłamie. Don Diego podsuwa synowi myśl, by na czele zbrojnych wyruszył ku okrętom wroga i bohaterskim czynem zmazał swoją winę. Wciąż pogrążonej w żałobie Szimenie pierwsza przynosi wieść Infantka - Don Rodrygo dokonał wielkich rzeczy, naród go uwielbia, a król pragnie z serca przebaczyć obrońcy ojczyzny. Jednak dumna córka Don Gomeza, wbrew sobie, zanosi przed królewski tron prośbę o dopełnienie zemsty. Don Fernand ucieka się do podstępu, aby dziewczyna zdradziła swoje prawdziwe uczucia. Lecz nawet wówczas Szimena pozostaje nieugięta. Jej honoru ma bronić w pojedynku z Rodrygiem do szaleństwa w niej zakochany Don Sancho. PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Patrz także:

schowaj

• 1963
  CYD
  Spektakl telewizyjny / Pierre Corneille / Ludwik Rene
• 1969
  CYD
  Spektakl telewizyjny / Pierre Corneille / Ludwik Rene
• 1977
  CYD
  Spektakl telewizyjny / Pierre Corneille / Irena Wollen