Wyszukiwaniex

Proszę wpisać poszukiwane słowo lub jego fragment.

Opcja fragment pozwala wyszukać każde wystąpienie poszukiwanego wyrażenia.

Opcja początek pozwala wyszukać wszystkie tytuły i nazwiska rozpoczynające się od wyszukiwanego wyrażenia.

Opcja dokładnie wyszukuje tylko te filmy i osoby, których tytuły, imiona i/lub nazwiska są takie same jak wyszukiwane wyrażenie.

WAŻNE!
W tytułach filmów w wyszukiwarce nie uwzględniamy występujących w nich znaków przestankowych.
Proszę pamiętać, że każda osoba wpisana jest do bazy w formie „nazwisko, imię”. Wyszukując osoby w opcji początek należy wpisać jej nazwisko lub jego początkowy fragment, w opcji dokładnie należy wpisać np. Kowalski, Jan (nie Jan Kowalski). W tej opcji wpisanie przecinka i spacji JEST KONIECZNE.

Szukaj w bazie

JASKINIA FILOZOFÓW

  • Spektakl telewizyjny
  • Rok produkcji:
    1992
  • Premiera:
    1996. 01. 10
  • 89 min

"Jaskinia filozofów", pierwszy utwór dramatyczny Zbigniewa Herberta (ur. 1924) ukazał się drukiem w "Twórczości" w 1956 r., a więc równocześnie z książkowym debiutem poetyckim ("Struna światła"). Później, w odstępach dwuletnich, pojawiły się na łamach prasy kolejno "Drugi pokój", "Rekonstrukcja poety", "Lalek". Te cztery utwory (wydane w zbiorze "Dramaty" w 1970 r.) zapoczątkowały, ale też niemal wyczerpały teatralne zainteresowania Herberta. Mimo iż koniec lat 50. i początek 60. to złoty okres polskiej dramaturgii współczesnej (Białoszewski, Drozdowski, Grochowiak, Bryll, Mrożek, Różewicz), a także czas otwarcia się polskiego teatru na arcydzieła i nowości ze świata, ceniony autor i jeden z pierwszych "odnowicieli" dramatu wycofuje się, jego kontakty z teatrem stają się coraz rzadsze. Krytycy zastanawiali się, czym są dramaty Herberta - "normalnymi" utworami przeznaczonymi na scenę, raczej scenariuszami dla radia lub telewizji czy może dialogami filozoficzno-poetyckimi. Bohdan Czeszko nazwał je "opowiadaniami pisanymi dialogiem" - wedle jego dowcipnej argumentacji, "normalne" dramaty w czytaniu okazują się zwykle śmiertelnie nudne, a ponieważ sztuki Herberta są dobre "w czytaniu", więc muszą mieć w sobie coś z prozy. Zazwyczaj jednak krytycy dopatrywali się w nich związków z twórczością poetycką autora "Pana Cogito".
"Jaskinia filozofów" to również rzecz o fenomenie ludzkiej egzystencji, o osaczeniu i odosobnieniu człowieka, o potędze myśli, refleksji, kontemplacji. Sokrates, skazany przez Radę Pięciuset na śmierć, odrzuca szansę obrony i ucieczki, choć usilnie go do niej namawia Wysłannik Rady. Uznaje wyrok za niesłuszny, ale prawomocny, więc przyjmuje go z pokorą i wypija cykutę. Do opowieści o wydarzeniach roku 399 p.n.e. w Atenach Herbert dopisuje jednak własną glossę, przewrotną, demitologizującą historyczne postaci i postawy ludzkie. Przedstawiając ostatnie godziny życia filozofa, jego duchowe rozdarcie, samotność, skrzętnie skrywany strach - jednocześnie krytycznie przypatruje się mitowi Sokratesa. Czy wybrał śmierć dlatego, by uniknąć hańby, ocalić fundament swojej filozofii, przeświadczenie, że ustanowionym prawom należy się bezwzględnie podporządkować? Czy też, jak sugeruje Wysłannik Rady, była to ucieczka w śmierć przed samotnością i opuszczeniem, przed brutalną prawdą, że jego "szkoła" za rok czy dwa rozpadłaby się ostatecznie? Podobne wątpliwości wiążą się z postacią Platona (na jego dialogach, zwłaszcza "Obronie Sokratesa", "Kritonie" i "Fedonie", Herbert oparł swój dramat). Ukochany uczeń filozofa wyraża się o swoim mistrzu bardzo krytycznie: "Prawdziwy Sokrates jest dziełem swoich uczniów. Kiedy kilkanaście lat temu odkryli go, był jak śpiewak uliczny, niewątpliwy talent, ale bez żadnej kultury. Homera nie znał, dialektykę miał amatorską i żadnych zainteresowań metafizycznych - słowem prymityw. Obmyślono cały system dokształcania, podsuwając mu niby przypadkowo rozmówców, od szewca do sofisty. Ogromna praca. Gdzie leży prawda o nim, o świecie, rzeczach niedostępnych ludzkiemu rozumowi? Z właściwą sobie autoironią Herbert odpowiada głosami Chóru: "Autor kazał przeprosić i powiedzieć, że odpowiedzi nie da. Mówi, że sam nie wie..." [PAT]

Ekipa
pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory
schowaj

Pierwowzór
JASKINIA FILOZOFÓW
AutorZbigniew Herbert
2024.03.01 00:40:42
© 1998-2024 Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi.
Internetowa Baza Filmu Polskiego filmpolski.pl jest bazą danych chronioną przepisami Ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz. U. 2001 nr 128 poz. 1402). Kopiowanie treści zawartych w serwisie bez zgody redakcji zabronione. Kopiowanie i wykorzystywanie fotosów oraz materiałów audiowizualnych zamieszczonych w serwisie bezwzględnie zabronione, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych przez prawo. Cytowanie fragmentów treści zawartych w serwisie wymaga zgody redakcji. W każdym przypadku konieczne jest podanie źródła w podpisie pod cytowanym fragmentem. W przypadku portali internetowych żródło musi być linkiem do serwisu filmpolski.pl.
Internetowa Baza Filmu Polskiego filmpolski.pl działa na podstawie art. 2 Ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. 2018 poz. 1000).
Internetowa Baza Filmu Polskiego filmpolski.pl współpracuje z TVN w zakresie publikacji promocyjnych materiałów audiowizualnych. Administratorem danych pozyskanych w związku z emisją tych materiałów jest TVN.

Informacja o zasadach publikacji linków i danych adresowych w serwisie filmpolski.pl w ramach pakietu premium.

Ta strona używa plików cookie. Zapisywanie plików cookies można zablokować, zmieniając ustawienia przeglądarki.