"FilmObcy" - Marzec '68 w polskiej kinematografii
16 marca 2018Od 14 marca do 15 czerwca 2018 roku w Muzeum Kinematografii w Łodzi można oglądać wystawę "FILMOBCY. Marzec '68" o wpływie wydarzeń marcowych na polską kinematografię. Szkoła Filmowa w Łodzi jest partnerem ekspozycji zrealizowanej z inspiracji prof. Piotra Mikuckiego, dziekana Wydziału Reżyserii.
Wystawa została otwarta 14 marca, w 50. rocznicę strajku studentów w Szkole Filmowej. To na skutek poparcia studenckiego protestu, rektor Jerzy Toeplitz oraz prorektorzy Stanisław Wohl i Roman Wajdowicz otrzymali dymisję, a Jerzy Bossak utracił stanowisko Dziekana Wydziału Reżyserii Filmowej. Toeplitz był jedynym rektorem uczelni łódzkiej, który poparł studentów. - Wracam ze zdjęć - miał powiedzieć żonie po "zdjęciu" go ze stanowiska.
Na ekspozycji można zobaczyć filmy ze wspomnieniami naocznych świadków wydarzeń sprzed pół wieku - absolwentów Szkoły Janusza Zaorskiego, Michała Dudziewicza, Andrzeja Krakowskiego, Krzysztofa Rogulskiego i Andrzeja Titkowa, a także Jerzego Hoffmana, Leona Kelcza oraz Jerzego Matuli. Opowiadają oni o organizatorach protestu studentów, wśród których byli Krzysztof Kieślowski, Krzysztof Rogulski, Grzegorz Królikiewicz i Michał Dudziewicz.
Na wystawie prezentowane są także losy twórców żydowskiego pochodzenia, Zespołów Filmowych rozwiązanych po 1967 i powołanych w ich miejsce nowych, nakręconych już filmów i niezrealizowanych scenariuszy. W konsekwencji wydarzeń marcowych Polskę na stałe opuścili m.in. Regina Dreyer, Edward Etler, Józef Fiałkowski, Władysław Forbert, Zygmunt Goldberg, Dora Gromb, Ludwik Hager, Aleksander Hochberg, Tadeusz Jaworski, Andrzej Krakowski, Helena Lemańska, Jerzy Lipman, Marian Marzyński, Anatol Radzinowicz, Zygmunt Szyndler, Mieczysław Wajnberger, Kurt Weber. Największe emocje i kontrowersje do dziś budzi wyjazd jednego ojców założycieli polskiego przemysłu kinematograficznego - Aleksandra Forda, który nie mógł przystosować się do warunków produkcyjnych na Zachodzie i w poczuciu twórczego niespełnienia oraz problemów osobistych popełnił samobójstwo.
Muzeum Kinematografii prezentuje unikalne zdjęcia i oficjalne dokumenty, wycinki prasowe i repertuary kin po Marcu 68' - wiele różnorodnych - tradycyjnych i multimedialnych - materiałów przypomina wydarzenia sprzed pół wieku. Świadectwa tamtego czasu pochodzą z archiwów PWSFTviT w Łodzi, FINA, WFDiF, WFO, łódzkiego oddziału IPN oraz zbiorów Muzeum, m.in. rękopis i maszynopis "Historii sztuki filmowej" Jerzego Toeplitza, własnoręcznie napisany życiorys Aleksandra Forda, odmowę przyznania paszportu Jerzemu Lipmanowi. Szczególnymi eksponatami są również oryginalne werki do skonfiskowanej etiudy Krzysztofa Rogulskiego "Tabu" oraz słynna, z powodu krytyki w ówczesnej prasie, etiuda szkolna Andrzeja Titkowa "Dom".