NAUKA LATANIA

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1978
• Premiera:
  1978. 08. 21
• Gatunek:
  Film psychologiczny
• Barwny, 2470 m, 87 min
  
  Lokacje: Rajcza, Miłków koło Karpacza (skocznia narciarska).

Dziewięcioletni Tomek wraz ze starszą siostrą Wiesią, młodą lekarką, przyjeżdżają na wakacje do ciotki do niewielkiej miejscowości Rajcza koło Żywca. Rodzice przebywają na urlopie w Bułgarii, rodzeństwo ma u ciotki oczekiwać ich powrotu. Idąc ze stacji wstępują do kawiarni. Tam Tomek z zaciekawieniem obserwuje wesoło i hałaśliwie bawiących się miejscowych skoczków narciarskich, przebywające w Rajczy na obozie koszykarki i towarzyszących im młodych ludzi. Atrakcyjna, modnie ostrzyżona Wiesia staje się obiektem zainteresowania dobrze znających ją chłopców, a szczególnie jednego z nich, ale dziewczyna nie reaguje na zaczepki. Razem z innymi ogląda też Tomek w telewizji wywiad z Józefem Biciem, sportowcem z Rajczy, który niedawno został mistrzem świata w skokach narciarskich. Po wyjściu z kawiarni idą do ciotki. Starsza pani wita ich serdecznie choć radość spotkania zakłóca swobodne zachowanie rodzeństwa i koafiura Wiesi, którą ciotka uważa za skandaliczną. W starym, dobrze znanym Tomkowi domu ulubionym miejscem jego zabaw jest zagracona weranda. Często tu przychodzi, bawi się, przeistaczając się w marzeniach w różne postaci. Nieraz też płata głupie figle - wrzuca np. do weków z przetworami osy, których gniazdo jest w podłodze werandy. Czas upływa spokojnie. Tomek śledzi wszystko co się wokół niego dzieje, robi długie, samotne wycieczki na pobliskie wzgórza. Pewnego dnia trafia na skocznię. Na suchym rozbiegu trenują miejscowi skoczkowie. Chłopak jest zafascynowany, z radością więc przyjmuje rzuconą mimochodem przez trenera propozycję, by zgłosił się do klubu po sprzęt i zaczął skakać. Często też spotyka chłopiec koszykarki, pewnego razu wchodzi do sali, gdzie mieszkają. Niemądre zabawy dziewcząt z Tomkiem przerywa koszykarka Swistakówna. Z nią też spotyka się później Tomek na spacerze. Dziewczyna powie mu czym jest sport, ile wymaga nieraz odwagi, by pokonać własną słabość, samego siebie. Ciszę Rajczy rozdziera ryk syreny. Wszyscy pędzą na polanę u podnóża wzgórza, gdzie rozbił się szybowiec. Leciał nim młody lotnik Paweł, ale na szczęście nic mu się nie stało. Oczekując na przylot kolegów z aeroklubu Wiesia i Paweł wspólnie spędzają czas. Tomek czuje się teraz jeszcze bardziej osamotniony, choć nigdy stosunki z kpiącą z niego siostrą nie układały się dobrze. Często też - gdy wraca do domu podrapany i posiniaczony - karcony jest przez ciotkę. Rajcza przeżywa wielki dzień. Z pompą i honorami, z udziałem telewizyjnych reporterów, miejscowych notabli i całej ludności odbywa się uroczystość powitania Józka Biela. Wśród witających są Wiesia, Paweł i Tomek. Wieczorem, rozgorączkowany i zachwycony Tomek opowiada ciotce o uroczystości. Starsza pani stwierdzając, że jest chory kładzie go do łóżka i stawia bańki. Wróciwszy później do domu Wiesia zarzuca ciotce ignorancję w metodach kurowania brata i sama postanawia go zbadać. Tomek, w którym coraz bardziej narasta niechęć do siostry za jej drwiny i pozostawianie go samego ze złością gryzie ją w rękę. Oburzona Wiesia wybiega z domu, a pozostawiony sam w pokoju, by spokojnie "chorował" - Tomek ucieka. Noc upływa rodzeństwu z przygodami. Wiesia zostaje "nakryta" przez miejscowych chłopców podczas wspólnej nocy spędzonej z Pawłem na polance pod czaszą spadochronu. Tomek błąka się po okolicy, trafiając wreszcie do sanatorium, gdzie rano odnajduje go ciotka. Przygnębienie chłopca pogłębia śmierć starego ratownika GOPR-u, człowieka, który lubił i rozumiał chłopca. Po kryjomu Tomek idzie z nartami na skocznię. Tam po chwili wahania oddaje skok, który kończy się upadkiem... Wieczorem przyjeżdżają rodzice. Tomka nie zastają w domu. Gorączkowym poszukiwaniom chłopca, w którym bierze udział cała rodzina przygląda się... poszukiwany, siedząc na konarze wysokiego, stojącego obok domu drzewa.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Nagrody

schowaj

• 1978
  Nagroda im. Andrzeja Munka (przyznawana przez PWSFTviT)
  Sławomir Idziak
• 1979
  Poznań (Międzynarodowy Festiwal Filmów Młodego Widza "Ale Kino!")-Nagroda Specjalna
  za nowatorstwo formy; 6 Ogólnopolski Festiwal Filmów dla Dzieci i Młodzieży (5-9.05)