Z ZIEMI SZKOCKIEJ DO POLSKI

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1995
• 24 min

W roku 1941 Pierwszy Pułk Artylerii Polowej Samodzielnej Brygady Strzelców stacjonował w Newport w Szkocji. W świetlicy baterii wisiała fotografia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, do której żołnierze byli bardzo przywiązani. Niestety, fotografia nie była ich własnością, w każdej chwili mógł zgłosić się po nią właściciel. Ówczesny dowódca baterii, major Władysław Passendorfer, zadecydował, że należy zrobić kopię obrazu. Zadanie to powierzył podchorążemu Edwardowi Chylińskiemu, który w cywilu był malarzem. Początkowo miał to być mały obrazek, z czasem projekt zaczynał się zmieniać, w efekcie po kilku miesiącach pracy powstał ołtarz polowy - w środku Czarna Madonna, a po bokach, w zamykanych ramionach, polski biały orzeł i lew szkocki. Twarze Madonny i Dzieciątka Chyliński namalował olejnymi farbami na miedzianej blasze. Koronę, koszulkę i ramę wykuł i wymodelował w pozłacanej, miedzianej blasze dowódca baterii. Drewniane elementy tryptyku wycięte zostały w politurowanym mahoniu, a cały ołtarz zbiegiem okoliczności umieszczony został na polskiej dykcie. Początkowo major Passendorfer sam finansował prace nad ołtarzem, później żołnierze samorzutnie przeznaczali na jego ukończenie część swoich poborów. W maju 1941 roku ołtarz był już gotowy. W listopadzie odbyło się jego uroczyste poświęcenie. Żołnierze ślubowali, że dowiozą go do ojczyzny, by "złożyć go w jakimś kościółku zrujnowanym przez najeźdźcę". W 1947 roku Władysław Passendorfer, w stopniu podpułkownika wrócił do Polski. W ładowni statku, którym płynął, znajdował się tryptyk, a w kajucie oficerskiej wota, którymi był obwieszony. Był wśród nich krzyż Virtuti Militari, który Passendorfer otrzymał za wojnę 1920 roku. Zgodnie z wolą swoich żołnierzy pułkownik ofiarował ołtarz kardynałowi Sapieże. Kardynał polecił umieścić go w nawie głównej kościoła Mariackiego, która stała pusta po zrabowanym przez Niemców ołtarzu Wita Stwosza. W listopadzie 1949 roku wierni na ramionach przenieśli tryptyk do małego wiejskiego kościółka w podkrakowskich Zielonkach, gdzie znajduje się do dziś. Co roku, w ostatnią niedzielę sierpnia, odbywa się tam odpust, w czasie którego przybyli odmawiają modlitwy za poległych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Film zrealizował syn Władysława Passendorfera, Jerzy. [TVP]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj