OSTATNI AGENT "MUSZKIETERÓW"

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2001
• Barwny, 27 min

Michael Foedrowitz od 20 lat zajmuje się historią II wojny światowej. Pewnego dnia trafił na książkę Klementyny Mańkowskiej zatytułowaną "Odysse einer Agentin", zawierającą wspomnienia polskiej arystokratki, która pracowała dla alianckiej służby wywiadowczej, w tym dla kontrowersyjnej organizacji tzw. głębokiego wywiadu - "Muszkieterów". Losy hrabiny wydały mu się zadziwiające, niezwykłe i pasjonujące, zwłaszcza że jest ona Polką odnaczoną przez Niemców Wielkim Federalnym Krzyżem Zasługi, o który zabiegała dla niej księżna Elisabeth von Bismarck. Foedrowitz postanowia porozmawiać z Klementyną Mańkowską. Odnajduje ją we Francji, gdzie żyje w dużym domu nad Loarą, przykuta do łóżka. Potem rusza jej wojennym szlakiem. Odszukuje miejsca, w których żyła i bywała oraz ludzi mających z nią jakiś związek. Chce się dowiedzieć, dlaczego polska hrabina pracująca dla polskiego ruchu oporu otrzymała niemieckie odznacznie. Klementyna Mańkowska urodziła się w pięknym majątku Wysuczka, w pobliżu granicy polsko-rosyjskiej. Jej rodzice byli poddanymi austriackimi, nie przywiązywali wagi do spraw narodowych, stąd też ich córka prowadziła światowy styl życia w międzynarodowym towarzystwie. Zaręczyła się z Niemcem, który wkrótce potem został zamordowany przez kłusowników. W kontaktach z Niemcami nie widziała zresztą niczego zdrożnego, co miało wkrótce zaowocować. Już w czasie wojny jej siostra mieszkała w domu księżnej Łubieńskiej, która była sekretarką Stefana Wikowskiego, szefa "Muszkieterów". To od niej Klementyna dowiedziała się o istnieniu organizacji i postanowiła dla niej pracować. Witkowski to zaakceptował i polecił jej wyjazd do Rzymu. Tam zasugerowano, by udała się jak najdalej na północny-zachód. Przypadek sprawił, że zgodnie z tą sugestią mogła osiąść na wyspie Noirmoutier. Pracowała tam w niemieckiej komendanturze, zbierając dla "Muszkieterów" wzory dokumentów francuskich i niemieckich, podpisy dygnitarzy, pieczątki. Z polecenia Witkowskiego pojechała do Paryża, gdzie spotkała się z łącznikiem - Chojeckim. Radził, by nawiązała kontakty z Abwehrą. Zrobiła to i dała się zwerbować. Poznała Wilhelma Canarisa, który u niej zorganizował obiad dla grupy oficerów. Tak dowiedziała się o planach zamachu na Hitlera. Jak się okazało Canaris chciał, by o tym poinformowała Anglików. Z kolei przedwojenny jeszcze dyplomata Rudolf von Scheliha pokazał jej tajne plany budowy obozu zagłady w Treblince. Był również pewien, że poinformuje o tym Anglików, co rzeczywiście zrobiła za pośrednictwem "Muszkieterów", którzy utrzymywali stałą łączność z Londynem. Sama także dotarła do Londynu. Została tam oficjalnie aresztowana i przesłuchiwana przez dwa tygodnie. Potem gen. Sosnkowski doradził jej wyjazd z tego miasta twierdząc, że dalszy w nim pobyt jest niebezpieczny. Posłuchała i ocalała. [TVP]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj