ZMRUŻ OCZY

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2003
• Premiera:
  2003. 10. 24
• Barwny (negatyw: 35 mm Fuji), Dźwięk: Dolby SR, 86 min
  
  Okres zdjęciowy: 19 czerwca - 13 lipca 2001.
  Lokacje: Pełele na Suwalszczyznie, Osuchów nad Pilicą.

Nakręcony w ciągu zaledwie trzech tygodni, bardzo skromnym nakładem środków, debiut fabularny Andrzeja Jakimowskiego okazał się prawdziwą rewelacją ubiegłorocznego FPFF w Gdyni i zyskał miano jednego z najpiękniejszych filmów, jakie w ostatnich latach powstały w Polsce. Oprócz Nagrody Specjalnej Jury, nagrody za zdjęcia, debiut reżyserski, scenografię i kostiumy na festiwalu w Gdyni, film otrzymał ponadto nagrodę FIPRESCI w Mannheim, Złotą Różę na MFF w Soczi i nagrodę główną jury na MFF w San Francisco oraz liczne wyróżnienia krajowe. Publiczność ubiegłorocznego Lata Filmowego w Kazimierzu Dolnym uznała "Zmruż oczy" za najlepszy polski film.
Pochwały i nagrody są w pełni uzasadnione, bo też Jakimowski nakręcił film o niezwykłej urodzie plastycznej, pełen poezji i życiowej mądrości, skłaniający do refleksji, działający kojąco jak delikatny dotyk dłoni. Jego bohaterowie potrafią wyjątkowo intensywnie, zmysłowo doświadczać swego istnienia, napawać się życiem, choć pozornie nic się w nim nie dzieje. Ci, którzy wtargną do ich królestwa - wiecznie zagonieni, pochłonięci robieniem kariery i pieniędzy, pod ich wpływem i pod urokiem niezwykłego miejsca też zaczną się zmieniać. Uświadomią sobie, że nie muszą się tak bardzo obawiać, że coś ich ominie lub na coś nie zdążą, bo to, co najcenniejsze, mamy w sobie. Ogromnym atutem filmu są kreacje aktorskie - zbudowane z półtonów, skupione i wyciszone, i to zarówno w wydaniu gwiazd tej miary, co Zbigniew Zamachowski, Małgorzata Foremniak czy Andrzej Chyra, jak i debiutantów - rewelacyjnej Oli Prószyńskiej jako Małej i stanowiącego niewątpliwe odkrycie aktorskie Rafała Guźniczaka jako Sosnowskiego.
10-letnia dziewczynka ucieka ze swego nowobogackiego domu, od wiecznie zajętych własnymi sprawami rodziców i znajduje schronienie u byłego korepetytora Jaśka, nauczyciela i niespełnionego pisarza, który porzucił życie w mieście i został stróżem w likwidowanym pegeerze, gdzie pilnuje resztek dobytku. Dziewczynka kradnie niepotrzebne jej w sumie drobiazgi, chcąc swoją ucieczką i takimi czynami zwrócić na siebie uwagę dorosłych. W zamian za obietnicę, że porzuci kradzieże, Jasiek udziela jej azylu, dając słowo, że jej nie wyda. Stróż, a z nim także Mała, znajdują bratnie dusze w osobach wioskowego dziwaka Eugeniusza, wyalienowanego epileptyka recytującego grecką poezję, oraz nastoletniego syna jednego z popegeerowców, "Sosnoszczuka", bystrego i dowcipnego obserwatora rzeczywistości. W poszukiwaniu dziewczynki do podełckiej wioski najpierw próbuje dotrzeć policja, ale jej samochód utyka w rowie (następnego ranka pozostaje po nim tylko rozgrabiony szkielet), a później rodzice Małej podróżujący luksusowymi autami, eleganccy, pewni siebie. Lekceważony przez nich outsider, który "nie ma samochodu, pieniędzy, ani kobiety, i który nie robi w życiu nic pożytecznego", uświadomi im, że ich zbuntowana córka nie potrzebuje nowego komputera czy lalki, ale miłości, zainteresowania, rozmowy. Jeśli zabiorą ją siłą, wcale jej nie odzyskają. Wystarczy tylko na chwilę przystanąć, zmrużyć oczy, by to dostrzec. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Varia

pokaż

Nagrody

schowaj

• 2002
  Mannheim (MTF)-wyróżnienie FIPRESCI
• 2003
  Września (Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej "Prowincjonalia")-Nagroda Dziennikarzy
• 2003
  Września (Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej "Prowincjonalia")-"Jańcio Wodnik" za zdjęcia
  Adam Bajerski
  Paweł Śmietanka
• 2003
  Września (Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej "Prowincjonalia")-"Jańcio Wodnik" za muzykę
  Tomasz Gąssowski
• 2003
  Łagów (Lubuskie Lato Filmowe)-Srebrne Grono
  za "obraz doświadczenia wewnętrznego"
• 2003
  Kazimierz Dolny (Lato Filmowe)-nagroda publiczności
  w kategorii: najlepszy film polski
• 2003
  Cierlicko (Cierlickie Lato Filmowe)-"Złoty Debiut"
• 2003
  Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda Specjalna Jury
• 2003
  Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda za zdjęcia
  Adam Bajerski
  Paweł Śmietanka
• 2003
  Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda za debiut reżyserski lub drugi film
  Andrzej Jakimowski
• 2003
  Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda za scenografię
  Ewa Jakimowska
• 2003
  Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda za kostiumy
  Aleksandra Staszko
  Katarzyna Bartel-Saucedo
• 2003
  Koszalin (Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych "Młodzi i Film")-Nagroda Specjalna Jury
  "za oryginalne i poetyckie spojrzenie na współczesną rzeczywistość oraz wyznaczenie ambitnego kierunku polskiemu kinu artystycznemu"
• 2003
  Konin (Przegląd Polskich Filmów Fabularnych "Debiuty")-Nagroda Publiczności
• 2003
  Bydgoszcz (od roku 2010; w latach 1993-99 Toruń; w latach 2000-09 Łódź) (Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych "Plus Camerimage")-Nagroda Specjalna
  Adam Bajerski
  Paweł Śmietanka
• 2004
  Paszport "Polityki" (nagroda kulturalna tygodnika "Polityka")-Nagroda w kategorii: Film
  "za film "Zmruż oczy", wyrafinowany artystycznie obraz Polski prowincjonalnej, za przypomnienie wartości w naszym kinie zaniedbanych, takich jak wrażliwość, dobro, przyjaźń"; nagroda za rok 2003
• 2004
  Złota Taśma (Nagroda Koła Piśmiennictwa Filmowego SFP)-w kategorii: film polski
  za rok 2003
• 2003
  Syrenka Warszawska (nagroda Klubu Krytyki Filmowej SDP)-w kategorii filmu fabularnego
• 2004
  Orzeł (Polska Nagroda Filmowa)-Nagroda w kategorii: Najlepszy film
  za rok 2003
• 2004
  Orzeł (Polska Nagroda Filmowa)-Nagroda w kategorii: Najlepsza reżyseria
  za rok 2003
  Andrzej Jakimowski
• 2004
  Orzeł (Polska Nagroda Filmowa)-Nagroda w kategorii: Najlepszy scenariusz
  za rok 2003
  Andrzej Jakimowski
• 2004
  Orzeł (Polska Nagroda Filmowa)-Nagroda w kategorii: Najlepsza główna rola męska
  za rok 2003
  Zbigniew Zamachowski
• 2004
  Orzeł (Polska Nagroda Filmowa)-Nagroda Publiczności
  za rok 2003
• 2004
  Orzeł (Polska Nagroda Filmowa)-Nominacja
  w kategorii: zdjęcia; za rok 2003
  Adam Bajerski
  Paweł Śmietanka
• 2004
  Orzeł (Polska Nagroda Filmowa)-Nominacja
  w kategorii: scenografia; za rok 2003
  Ewa Jakimowska
• 2004
  Orzeł (Polska Nagroda Filmowa)-Nominacja
  w kategorii: główna rola kobieca; za rok 2003
  Aleksandra Prószyńska
• 2004
  Orzeł (Polska Nagroda Filmowa)-Nominacja
  w kategorii: drugoplanowa rola kobieca; za rok 2003
  Małgorzata Foremniak
• 2004
  Złota Kaczka (przyznawana przez pismo "Film")
  nagroda specjalna przyznana przez redakcję "Filmu"; za rok 2003
• 2004
  San Francisco (MFF)-Nagroda Główna Jury
• 2004
  Soczi (MFF)-Grand Prix "Złota Róża"
• 2004
  Żytawa (Nyski Festiwal Filmowy)-Nagroda Główna
• 2004
  Nagroda im. Andrzeja Munka (przyznawana przez PWSFTviT)
  za lata 2003-2004
  Adam Bajerski
  Paweł Śmietanka
• 2004
  Tarnów (Tarnowska Nagroda Filmowa)-Nagroda Stowarzyszenia Twórców Obrazu Filmu Fabularnego"Paralaksa"
  Adam Bajerski
  Paweł Śmietanka