GENERAŁ WŁADYSŁAW SIKORSKI. TAJEMNICA ŚMIERCI

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1987
• Barwny, 58 min

Próba wyjaśnienia tajemniczej śmierci Generała Władysława Sikorskiego (1881-1943), polskiego męża stanu, polityka, generała. Współzałożyciela Związku Walki Czynnej (1908) i prezesa utworzonego w 1910 Związku Strzeleckiego we Lwowie. Od 1905 członka Związku Odrodzenia Narodu Polskiego, od 1910 Polskiego Stronnictwa Postępowego. Od września 1917 do lutego 1918 dowódcy Uzupełnień Polskiego Korpusu Posiłkowego. W maju 1918 generał Sikorski przybył do Lwowa, gdzie zorganizował stację zborną wysyłającą byłych legionistów i żołnierzy austriackich - Polaków, do Królestwa. Od listopada 1918 w Wojsku Polskim. Mianowany przez Radę Regencyjną szefem sztabu w dowództwie w Galicji, uczestniczył w obronie Przemyśla przed Ukraińcami. W 1919 walczył w obronie Lwowa i dowodził grupą operacyjną na froncie polsko-ukraińskim na linii Zbrucza. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, w latach 1921-1922 szef sztabu generalnego. 1922-1923 premier i minister spraw wewnętrznych. 15 III 1923 rząd Sikorskiego doprowadził do uznania polskich granic wschodnich przez Konferencję Ambasadorów. Jako minister spraw wojskowych w gabinecie S. Grabskiego zlecił opracowanie pierwszych planów operacyjnych i mobilizacyjnych, rozbudowy marynarki i lotnictwa oraz przemysłu zbrojeniowego. Walczył z Józefem Piłsudskim o wpływy w wojsku. 1925 dowódca Okręgu Korpusu VI Lwów. W czasie przewrotu majowego 1926 nie zaangażował się po żadnej ze stron. W 1928 odwołany ze stanowiska dowódcy Okręgu Korpusu w związku z zatargami z J. Piłsudskim. Do 1939 pozostał "generałem do dyspozycji" ministra wojny. Przebywał przeważnie we Francji, gdzie odbywał intensywne studia wojskowe. Przeciwnik polityczny obozu sanacji. W 1936 wspólnie z I.J. Paderewskim i J.Hallerem doprowadził do porozumienia polskich stronnictw centrowych (tzw. Front Morges). Inicjował założenie Stronnictwa Pracy. W 1939 desygnowany na premiera Rządu Rzeczpospolitej Polskiej na emigracji, w którym objął także tekę ministra spraw wojskowych. 7 XI 1939 mianowany Naczelnym Wodzem i Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych. W listopadzie 1939 powołał Związek Walki Zbrojnej. Po kapitulacji Francuzów walcząca wspólnie z nimi 84-tysięczna armia polska utraciła ok. 2/3 stanu osobowego. 5 VIII 1940 Sikorski podpisał umowę w sprawie odbudowy armii polskiej w Wielkiej Brytanii. Wiosną 1941 wyjechał do Stanów Zjednoczonych i Kanady w celu uzyskania pomocy materialnej i wojskowej. Po napaści Niemiec na ZSRR, 30 VII 1941 zawarł układ z rządem radzieckim normujący stosunki dwustronne i układ dodatkowy w sprawie utworzenia armii polskiej w ZSRR. Treść układu nie precyzująca przebiegu polskiej granicy wschodniej stała się przyczyną kryzysu rządowego i powstania silnej opozycji. Odkrycie grobów katyńskich doprowadziło 23 IV 1943 do całkowitego zerwania przez rząd radziecki napiętych już wcześniej stosunków dyplomatycznych z rządem polskim. Sikorski zginął w katastrofie lotniczej 4 VII 1943 w Gibraltarze, powracając z inspekcji wojsk na Środkowym Wschodzie. Przyczyn katastrofy nie wyjaśniono do chwili obecnej. Pochowany na cmentarzu polskich lotników w Newark, w Wielkiej Brytanii. 17 IX 1993 jego prochy przeniesiono na Wawel.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj