O polskich filmach po słoweńsku
8 kwietnia 2021Nakładem Wydawnictwa Naukowego Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu w Lublanie ukazał się pierwszy tom z serii wydawniczej Mojstrovine poljske književnosti in filma (Arcydzieła polskiej literatury i filmu) pod redakcją naukową Seweryna Kuśmierczyka (Uniwersytet Warszawski) i Lidiji Rezoničnik (Uniwersytet w Lublanie), prezentującej wybitne dzieła literatury polskiej oraz ich adaptacje filmowe, wyróżniające się wysokim poziomem artystycznym, należące do klasyki polskiego kina.
Książka składa się rozdziałów Lidiji Rezoničnik omawiających utwory literackie oraz rozdziałów napisanych przez Seweryna Kuśmierczyka zawierających analizę i interpretację filmów zrealizowanych na podstawie tych dzieł. Zostały uwzględnione najnowsze ustalenia badawcze dotyczące dzieł literackich. Analizy i interpretacje filmów wykorzystują metodologię analizy antropologiczno-morfologicznej oraz sytuują dzieła filmowe w kontekście kulturowym.
Pierwszy tom jest poświęcony powieści Faraon Bolesława Prusa i filmowi "Faraon" Jerzego Kawalerowicza, dramatowi Wesele Stanisława Wyspiańskiego i filmowi "Wesele" Andrzeja Wajdy oraz opowiadaniu Matka Joanna od Aniołów Jarosława Iwaszkiewicza i filmowi "Matka Joanna od Aniołów" Jerzego Kawalerowicza.
Wydanie książki zostało dofinansowane przez Polski Instytut Sztuki Filmowej.
Fragmenty recenzji
„Do prezentacji wybrano dzieła, których adaptacja filmowa miała kluczowe znaczenie dla historycznego
rozwoju poetyki filmu polskiego i zachowała żywotność z perspektywy współczesnej i historycznej. (…)
Współautorstwo uznanego polskiego filmologa i wykładowcy uniwersyteckiego oraz młodej słoweńskiej
polonistki, specjalistki w dziedzinie filmowych adaptacji dzieł literackich stanowi zapewnienie, że
nieszablonowa monografia nie będzie jedynie syntezą wiedzy o filmie, ale także w istotny sposób
wzbogaci tę dziedzinę w kontekście relacji słoweńsko-polskich).
prof. Nikolaj Jež
(Univerza v Ljubljani)
„Za podstawowe wspólne zagadnienie słoweńsko-polskiego projektu interdyscyplinarnego można uznać
równoległość walorów estetycznych i potencjałów symbolicznych dwóch sztuk, które łączy reżim czasowy
projekcji, a dzieli natura percepcji: mentalno-imaginacyjna w przypadku literatury, zmysłowa w
przypadku zjawiska, które Karol Irzykowski, pionier krytyki filmowej w Polsce, zdefiniował jako
„widzialność obcowania człowieka z materią” (1924). (…) Analizy filmowe cechuje osobista, autorska
metodologia badania artefaktu filmowego, która w polskiej literaturze przedmiotu utrwaliła się jako
antropologiczno-morfologiczna analiza filmu. Jej istota kryje się w starannej, wyczulonej obserwacji i
opisie technik kształtowania wymiarów czasoprzestrzennych (elementów motywiczno-kompozycyjnych) świata
przedstawionego („uczłowieczonego” środowiska, w którym bohaterowie filmowi działają i współtworzą
relacje interpersonalne) pod dyktando estetycznych, etycznych, poznawczych i innych założeń twórcy”.
prof. Zdzisław Darasz
(Uniwersytet Warszawski)