MY - RÓD CZY NARÓD ŚLĄSKI?

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2005
• Barwny, 20 min

"Jedną tylko wypowiadam prośbę do ludu śląskiego: by pozostał wierny swym zasadom chrześcijańskim i swemu przywiązaniu do Polski" - te słowa Wojciecha Korfantego po 60 latach państwowości polskiej na Śląsku nabierają nowego znaczenia. Lud polski mieszkający na Śląsku upomniał się o swoje prawa do ustanowienia narodu śląskiego. Potwierdził to w pewnej mierze spis powszechny z 2002 r. Ponad 186 tys. osób, czyli 4% ludności mieszkającej na terenie województwa śląskiego zadeklarowało przynależność do narodowości innej niż polska, w tym ponad 148 tys. określiło swoją narodowość jako śląską. W całej Polsce takich ludzi było ponad 173 tys. Byłaby to więc największa mniejszość narodowa w Polsce. Ślązacy po raz pierwszy od wieków poczuli się sobą u siebie i zapragnęli podkreślić swoją tożsamość, pobudzić działania na rzecz swojej małej ojczyzny. Nie chcą jednak, by sprawę narodowości traktowano jako sprawę polityczną. Ma ona przede wszystkim wyrażać świadomość Ślązaków. Po 1989 r. wiele procesów społecznych uległo przyśpieszeniu. Wcześniej śląskość była postrzegana jako odrębność etniczna czy regionalna. Spis powszechny usankcjonował ją, wzniósł o szczebel wyżej. Została udokumentowana i zaczyna być postrzegana jako świadomość narodowa. Odrębność Śląska wynika z jego odmienności historycznej, kulturalnej, mentalnej, obyczajowej. Nie należy jednak zapominać, że Ślązacy trzykrotnie dokonywali zbrojnego zrywu powstańczego, by za cenę wielu ofiar wywalczyć sobie przynależność do Polski. Ich poświęcenie i bohaterstwo nie zawsze było należycie doceniane. Ze Śląska więcej brano, niż dawano mu w zamian. Uznanie narodu śląskiego byłoby więc także podkreśleniem tych zasług, pewnym zadośćuczynieniem za krzywdy i ofiary, twierdzą zwolennicy takiego rozwiązania. Ale już sama dyskusja na ten temat jest pożyteczna: zwraca uwagę opinii publicznej na Śląsk i jego rozliczne problemy, niezależnie od tego, czy oficjalnie zostanie w Polsce wyodrębniona narodowość śląska. Czas pracuje dla tych, którzy określili się jako Ślązacy, bo Europa zmierza do odradzania się tożsamości regionalnych, powrotu do korzeni, samookreślania się poprzez odrębność kulturową, językową, obyczajową. Poczucie śląskości to jeden ze współczesnych przejawów korzystania z praw człowieka i obywatela. Nie można zresztą zabronić Ślązakom, by czuli się Ślązakami. W reportażu wypowiadają się na ten temat m.in.: Kazimierz Kutz- reżyser i senator, Krzysztof Szyga - prezes Związku Górnośląskiego i dyrektor Radia Piekary, Jerzy Bogacki z Ruchu Autonomii Śląska, Jerzy Gorzelak - przewodniczący Ruchu Autonomii Śląska, literat Krzysztof Karwat, Tadeusz Kijonka - redaktor naczelny miesięcznika "Śląsk" oraz Aniela Langer - laureatka konkursu "Superślązaczka 2002". [TVP]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj