KRYSTYNA

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1995
• Premiera:
  1996. 02. 05
• 77 min

Burzliwe życie królowej Szwecji i liczne miłosne podboje były wymarzonym materiałem na scenariusz. Najsłynniejszą "Królową Krystyną" w dziejach kina pozostanie Greta Garbo, legendarna heroina filmu Roubena Mamouliana z 1933 r. Współcześnie wcieliła się w tę postać Liv Ullman ("The Abdication", 1974). Oczywiście, w filmowych romansach historycznych więcej było romantyczności niż "historyczności". Psychologiczny portret królowej Krystyny w dramacie Augusta Strindberga (1849-1912) też pozostaje w dość luźnym związku z przekazami historii. Było to zresztą zgodne z kryteriami wyznawanymi przez autora, który niejednokrotnie wypowiadał się o teatrze jako twórca świadomy jego podstaw teoretycznych. W eseju o dramacie historycznym podkreślał, że w historii ceni przede wszystkim dokument psychologiczny, a znajduje go raczej w wersjach popularnych niż w akademickim obiektywizmie faktografii. Napisana w 1903 r. "Kristina" należy do grupy dramatów historycznych, które można wyodrębnić w imponującej (ponad 60 sztuk) spuściźnie Strindberga. Większość z nich pochodzi z okresu 1899-1903, kiedy to autor z niezwykłą intensywnością sięgał do historii narodowej. Z powstałej w tym czteroleciu serii historycznej wielką popularność w Szwecji zdobył "Gustaw Waza", a rozgłos światowy - "Eryk XIV". "Krystyna", wystawiana też pod tytułem "Królowa Krystyna", jest sztuką mniej znaną. Historyczna Krystyna, ostatnia ze szwedzkiej linii Wazów, opiekunka nauk i sztuk pięknych, zasiadała na tronie Szwecji od 1632 do 1654 roku.
Dramat Strindberga ukazuje córkę walecznego, wsławionego mężnymi czynami i śmiercią na polu chwały Gustawa II Adolfa - w momencie poprzedzającym jej abdykację na rzecz Karola X Gustawa. Królowa jest uwikłana w sieć uczuć i miłostek. Korona jest dla niej ciężarem, nie źródłem szczęścia. Nie chce pamiętać o tym, że władca winien rządzić swym państwem mądrze i z myślą o swoim ludzie. Jest przede wszystkim kobietą i nade wszystko pragnie żyć miłością. Jest w tej Krystynie coś z dziecka - duża naiwność i zarazem duże okrucieństwo. Gra, którą prowadzi, służy głównie spełnianiu jej własnych zachcianek. Strindbergowski dramat, w którym na czoło wysuwa się psychologiczny wizerunek niezwykłej kobiety, jest jednocześnie aktualną w każdej epoce lekcją historii. Obserwujemy, jak rządy "nie tych co potrzeba" skazują na zgubę cały naród. A narodowi nie pozostaje nic innego, jak milcząco czekać na nowego władcę. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Patrz także:

schowaj

• 1980
  KRYSTYNA
  Spektakl telewizyjny / August Strindberg / Ryszard Major