CZŁOWIEK ZWANY "ŚWINIA"

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1999
• Gatunek:
  Film o sztuce, Film biograficzny
• Barwny, 45 min

Przed wojną w Wołowcu było sto trzydzieści chałup. Do dziś zostało osiem. Wymierająca wieś nie jest jednak skazana na zagładę - powstaje w niej zupełnie nowy, dziewiąty dom. Wznosi go z pomocą sąsiadów człowiek zwany "świnia", zdrajca i dezerter. Zdrajca, bo się wykorzenił, dezerter, gdyż porzucił rodzinną Warszawę i wyjechał na wieś - twierdzi poeta Marcin Świetlicki. To nieporozumienie - ripostuje bohater filmu. Urodził się co prawda na warszawskiej Pradze, nie zaś w Warszawie, ale całe dzieciństwo spędził na wsi u dziadków ze strony ojca lub matki. Rodzice porzucili rodzinne strony, przyjechali do miasta, znaleźli pracę. "A ja w następnym pokoleniu zrobiłem im taki szpas". Prace budowlane wykonywane w Wołowcu świadczą, zresztą o poważnym awansie cywilizacyjnym budowniczego. Przedtem przez dwanaście lat mieszkał w użyczonej przez przyjaciela, rozpadającej się chałupinie we wsi Czarne w Beskidzie Niskim. Pracował w nadleśnictwie przy doglądaniu szkółek leśnych, opiekował się zabytkową łemkowską cerkiewką, przeniesioną później do skansenu. Przede wszystkim zaś - uczył się pisać. Na drewnianej ławie, przy trzeszczącym stole, przy świetle trzech lamp naftowych bębnił nocami w klawisze maszyny. Aż się nauczył. Odtąd, jako jeden z nielicznych twórców swego pokolenia, utrzymuje się wyłącznie z uprawiania literatury. Andrzej Stasiuk ukończył szkołę podstawową. Wyrzucono go z liceum, technikum i zasadniczej szkoły zawodowej. Z wojska zdezerterował sam, za co skazano go na kilkuletni pobyt w zakładzie karnym. Więzienne doświadczenia zawarł w debiutanckich "Murach Hebronu", opublikowanych w 1992 roku. Książka została zauważona przez krytykę i czytelników. Za kolejną - "Białego kruka" - otrzymał prestiżową nagrodę Fundacji imienia Kościelskich. Popularność Stasiuka ugruntowały następne publikacje: "Opowieści galicyjskie" oraz "Przez rzekę". "Jakaż to popularność - dziwi się pisarz - jeżeli z biedą sprzedaję cztery tysiące egzemplarzy książki". Podobnych wątpliwości nie mają wypowiadający się w filmie: pisarz Jerzy Pilch, poeci Marcin Świetlicki i Krzysztof Koehler, krytycy Michał Cichy, Krzysztof Varga oraz Piotr Bratkowski, a także wydawca "bruLionu" Robert Tekieli. Grafik Kamil Targosz zaś ujawnia, skąd się wzięła tytułowa "świnia". Przydomek nie ma nic wspólnego z charakterem lub aparycją pisarza. W szkole podstawowej Stasiuk nosił torbę ze świńskiej skóry. [TVP]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj