CZŁOWIEK Z ŻELAZA

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1981
• Premiera:
  1981. 07. 27
• Gatunek:
  Film polityczny
• Barwny, 4269 m, 147 min
  
  Lokacje: Gdańsk (Dworzec Główny, przystanek SKM Gdańsk Stocznia, kościół Świętego Mikołaja przy ul. Świętojańskiej 72), Gdynia (cmentarze przy ulicach Płk Dąbka oraz Witomińskiej).
  
  W czołówce filmu zamieszczono tekst: "Wszystkie postacie w tym filmie są dziełem wyobraźni autorów mimo, że przedstawiono je na tle rzeczywistych wydarzeń, jakie niedawno zaszły w Polsce, a w dialogach użyto pewnej ilości autentycznych wypowiedzi i dokumentów. Nie należy tych postaci łączyć z żadnymi prawdziwymi osobami, które odegrały istotną rolę w historycznym przełomie roku 1980."

W czasie wydarzeń sierpniowych w 1980 roku autor scenariusza Aleksander Ścibor-Rylski przebywał za granicą. W ciągu sześciu dni na podstawie dokumentów, relacji świadków, zapisów magnetofonowych napisał scenariusz "Człowieka z żelaza". Wyjaśniając tytuł filmu powiedział: "Birkut przyjechał ze wsi na budowę Nowej Huty twardy i takim pozostał. Narasta w nim świadomość, ale jako charakter pozostaje monolitem od początku do końca. Jego syn najpierw prezentuje się jako młody człowiek, dość nieufny i zamknięty w sobie. Jest dopiero takim kawałkiem żelaza, który trzeba wykuć. I wykuwa go życie - śmierć ojca, rok 1976, działalność w wolnych związkach zawodowych i wreszcie sam strajk."
Fabuła filmu jest kontynuacją losów rodziny Birkutów. Syn Mateusza Birkuta, Maciek Tomczyk, jest robotnikiem w stoczni gdańskiej. Jest także aktywnym działaczem komitetu strajkowego. Dziennikarz radiowy Winkel otrzymuje polecenie zrealizowania reportażu kompromitującego Tomczyka. Winkel przyjeżdża do Trójmiasta, składa wizytę Badeckiemu, przedstawicielowi lokalnych władz. Badecki stara się uświadomić, jak ważna jest dla władzy sprawa tego reportażu. Winkel próbuje się przedostać na teren strajkującej stoczni. Bezskutecznie. W tłumie zgromadzonym przed bramą zakładu spotyka dawnego znajomego Dzidka, któremu kiedyś załatwił pracę w telewizji gdańskiej. Dzidek opowiada mu o Tomczyku, który jest jego kolegą ze studiów. Aby uzyskać przepustkę na teren stoczni, Winkel odwiedza rodzinę działaczki związkowej Wiesławy Hulewicz. Dowiaduje się o małżeństwie Agnieszki, która w roku 1976 robiła film o Birkucie, z Maćkiem Tomczykiem. Teraz Agnieszka osadzona jest w areszcie za popieranie strajku. Dzięki znajomościom w milicji Winkel uzyskuje widzenie z nią. Dziewczyna opowiada dziennikarzowi - zna go z resztą z czasów pracy w telewizji - historię swej znajomości i małżeństwa z Birkutem. Ta rozmowa ostatecznie przekonuje go o słuszności żądań strajkujących. Postanawia, że reportaż, który miał zrobić, nigdy nie powstanie. Komisja Rządowa i Międzyzakładowy Komitet Strajkowy podpisują porozumienie.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Varia

pokaż

Nagrody

schowaj

• 1981
  Cannes (Międzynarodowy Festiwal Filmowy)-Złota Palma
• 1981
  Cannes (Międzynarodowy Festiwal Filmowy)-Nagroda Jury Ekumenicznego
• 1981
  Gdańsk (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda Zarządu Regionu NSZZ "Solidarność" w Gdańsku
• 1981
  Łagów (Lubuskie Lato Filmowe)-Srebrne Grono
  nagroda specjalna przyznana przez społeczeństwo Łagowa oraz dyrekcję LLF
• 1982
  Oscar (Nagroda Amerykańskiej Akademii Sztuki Filmowej)
  nominacja w kategorii: film obcojęzyczny

Patrz także:

schowaj

• 1976
  CZŁOWIEK Z MARMURU
  Film fabularny / Andrzej Wajda