POKOLENIE
- Film fabularny
- Produkcja:Polska
- Rok produkcji:1954
- Premiera:1955. 01. 26
- Gatunek:Film psychologiczny, Film wojenny
- Czarno-biały, 2483 m, 83 min
Zdjęcia do filmu rozpoczęły się w marcu 1954.
Lokacje: Wrocław (ul. Piwna, wieża kościoła Zielonoświątkowców przy ul. Miłej, ul. Świdnicka, ul. Szczytnicka), Łódź (klatka schodowa przy ul. Legionów 32), Warszawa (ul. Mała, okolice kolei obwodowej między stacjami Wola a Koło, okolice wiaduktu przy ul. Obozowej, ul. Stalowa).
Jeden z ważniejszych filmów polskiej kinematografii powojennej. Powstałe w 1954 roku "Pokolenie" pojawiło się na ekranach niemal w tym samym czasie co "Celuloza" Jerzego Kawalerowicza i "Człowiek na torze" Andrzeja Munka. Był to dla polskiego filmu i sztuki w ogóle czas przełomu. Kończyła się epoka realizmu socjalistycznego. Awangardę rodzimej kultury zaczynali tworzyć uzdolnieni debiutanci, czasem nie pierwszej już młodości, których głos dotychczas tłumił kaganiec stalinowskiej cenzury. W poezji pojawiły się nazwiska Herberta, Grochowiaka, Białoszewskiego; w prozie i dramacie Hłaski, Nowakowskiego, Mrożka. W filmie zaczynał się rodzić kierunek, ochrzczony później mianem "szkoły polskiej". Za jej pierwszego reprezentanta uważa się właśnie "Pokolenie".
Debiutancki film Andrzeja Wajdy powstawał w niezwykłej atmosferze. Realizowali go ludzie bardzo młodzi i pełni zapału, głodni nowych jakości artystycznych, opozycyjnych wobec "propagandowo-produkcyjnych" zadań sztuki. Wokół Andrzeja Wajdy skupiło się wiele przyszłych znakomitych nazwisk polskiego, a nawet światowego kina. Jerzy Lipman, Stefan Matyjaszkiewicz, Roman Polański, Tadeusz Łomnicki, Tadeusz Janczar, Zbigniew Cybulski, Kazimierz Kutz - podówczas jedynie asystent reżysera...Rezultatem ich pracy był film niezwykły - poruszający hołd dla pokolenia "Kolumbów", a zarazem utwór niebanalny pod względem plastycznym, o oryginalnie komponowanych kadrach i ciekawym, kontrastowym montażu.
W warstwie fabularnej "Pokolenie" jest opowieścią o grupie lewicujących młodych ludzi, zaangażowanych w konspiracyjną walkę z hitlerowskim okupantem. Główny bohater - Stach rozpoczyna pracę w stolarni Berga. Działa tam komórka AK. Stach wszakże zaprzyjaźnia się z robotnikiem, związanym z lewicową Gwardią Ludową. Sekuła wyjaśnia mu istotę wyzysku kapitalistycznego i mobilizuje do nauki. Na tajnych kompletach Stach poznaje Dorotę - aktywistkę ZWM. Pod wpływem dziewczyny postanawia wstąpić do organizacji. Składa przysięgę wojskową, stara się też pozyskać do organizacji kolegę, ale on odmawia. Wkrótce Stach zostaje niesłusznie oskarżony o kradzież drewna i pobity przez niemieckiego oficera. Kolega zmaltretowanego chłopaka wykonuje na Niemcu wyrok, czym narusza zasady konspiracji. Tymczasem wybucha powstanie w getcie. Bohaterowie otrzymują rozkaz przejęcia grupy Żydów. Jasio Krone, ścigany przez Niemców, nie znajduje wyjścia z klatki schodowej i ginie samobójczą śmiercią... Stach zostaje na noc u Doroty. Rankiem, kiedy wychodzi po chleb, gestapo aresztuje dziewczynę... Teraz on przejmuje jej zadanie - organizuje nową grupę chłopców.
Ta nieskomplikowana historia, miejscami z konieczności nagięta do socrealistycznych rygorów, pozwoliła reżyserowi mistrzowsko oddać klimat moralny, któremu podlegali polscy dwudziestolatkowie w czasie okupacji. Ich patriotyzm, ofiarność, odwagę i poświęcenie ukazał Wajda w błysku młodzieńczego idealizmu. Udała mu się rzecz niezmiernie rzadka. Dawkując umiejętnie patos i liryzm wykreował bohaterów czystych moralnie, lecz nie śmiesznych, naiwnych czy infantylnych. Przeciwnie - żyjących w obliczu codziennie dokonującej się apokalipsy, świadomych otaczającego ich barbarzyństwa, doświadczających cierpienia i niejednej tragedii. Być może dlatego, po prawie 50 latach, debiutancki film Wajdy wytrzymuje próbę czasu. [PAT]
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Reżyseria
- Reżyser II
- Asystent reżyseraw napisach pisownia nazwiska: Kuc
- Kierownictwo artystyczne
- Scenariusz
- Zdjęcia
- Operator II
- Asystent operatora obrazu
- Oświetlenie
- Scenografia
- Dekoracja wnętrz
- Kostiumy
- Muzyka
- Wykonanie muzykiorkiestra
- Dyrygent
- Dźwięk
- Współpraca dźwiękowa
- Montaż
- Współpraca montażowaw napisach określenie funkcji: Asystent montażysty
- Charakteryzacja
- Asystent charakteryzatora
- Kierownictwo produkcji
- Kierownictwo zdjęć
- Sekretariat planu
- Produkcja
- Obsada aktorskaStanisław Mazur "Bartek"Ewa "Dorota", członkini ZWMJasio KroneSekułaJacekMundekGrzesiobarmanka LolaKostekniemiecki wartownik w tartakuŻyd AbramwoźnicaWaldemar Berg, właściciel stolarniksiądzmajor AKrobotnik w stolarnidozorca Krone, ojciec Jasia"Kaczor", członek GLAntoniowa, matka StachaRyszard Berg, mistrz w stolarni, brat WaldemaraWerkschutzmajster Ziarno, plutonowy AKZyzio Kościelniak, chłopak kradnący węgiel; nie występuje w napisachnie występuje w napisach; informacja pochodzi z życiorysu aktora ze zbiorów Teatru Żydowskiego w Warszawiekonspirator Szymon; nie występuje w napisachNiemiec handlujący alkoholem w knajpie "cioci Walerki"; nie występuje w napisachgestapowiec aresztujący "Dorotę"; nie występuje w napisachżandarm niemiecki na patrolu; nie występuje w napisachżandarm ścigający Jasia na klatce schodowej; nie występuje w napisach; informacja pochodzi ze wspomnień Jerzego GruzyMonika Gutmankobieta wychodząca z kanałów; nie występuje w napisachsklepikarka; nie występuje w napisachesesman; nie występuje w napisachżołnierz zabity przez Jasia Krone na klatce schodowej; nie występuje w napisach; o występie aktora w filmie mówił w swoich wspomnieniach Tadeusz Janczar, w opisanej przez Janczara scenie nie da się jednoznacznie rozpoznać B. Kobieliżołnierz niemiecki ścigający Jasia Krone w sekwencji kończącej się samóbojczym skokiem ściganego; nie występuje w napisachczłonek GL; nie występuje w napisachczłonek GL; nie występuje w napisachNiemiec na patrolu; nie występuje w napisachsąsiad Stacha; nie występuje w napisachżandarm biorący udział w aresztowaniu "Doroty"; nie występuje w napisachczłonek GL, chłopak z plutonu "Bartka"; nie występuje w napisachrobotnik; nie występuje w napisachnie występuje w napisachFranusiowa, sąsiadka Stacha; nie występuje w napisachnie występuje w napisach
Pierwowzoryschowaj
Pierwowzór | |
POKOLENIE | |
Powieść | |
Autor | Bohdan Czeszko |
Nagrodyschowaj
- 1955Nagroda Państwowa
wyróżnienie zespołowe - 1974Łagów (Lubuskie Lato Filmowe)-Nagroda za debiut XXX-lecia
Patrz także:schowaj
- 1961Spektakl telewizyjny / Bohdan Czeszko / Lucyna Tychowa