Wyszukiwaniex

Proszę wpisać poszukiwane słowo lub jego fragment.

Opcja fragment pozwala wyszukać każde wystąpienie poszukiwanego wyrażenia.

Opcja początek pozwala wyszukać wszystkie tytuły i nazwiska rozpoczynające się od wyszukiwanego wyrażenia.

Opcja dokładnie wyszukuje tylko te filmy i osoby, których tytuły, imiona i/lub nazwiska są takie same jak wyszukiwane wyrażenie.

WAŻNE!
W tytułach filmów w wyszukiwarce nie uwzględniamy występujących w nich znaków przestankowych.
Proszę pamiętać, że każda osoba wpisana jest do bazy w formie „nazwisko, imię”. Wyszukując osoby w opcji początek należy wpisać jej nazwisko lub jego początkowy fragment, w opcji dokładnie należy wpisać np. Kowalski, Jan (nie Jan Kowalski). W tej opcji wpisanie przecinka i spacji JEST KONIECZNE.

Szukaj w bazie

PORTRET MĘŻCZYZNY Z MEDALEM

1959
Witold Leszczyński

Zbliżenie twarzy młodego, szczupłego mężczyzny. Bohater rozgląda się z przerażeniem. Ucieka w głąb kadru. Gdy jest już daleko, widzimy galopujące konie. To ich obawia się mężczyzna. Traci siły, a tętent narasta. W końcu wycieńczony rzuca się na trawę i osłania głowę ramionami. Po chwili unosi ją nieznacznie, jakby sprawdzał, czy zwierzęta popędziły dalej. Panuje cisza, w której słychać tylko tykanie ściennego zegara. Mężczyzna podnosi się z kanapy. Kamera cofa się powoli i ukazuje obraz niewielkiego pokoju: biurko, regał z książkami, otwarte okno, na ścianie Portret nieznanego mężczyzny z medalem Rafaela, w który bohater wpatruje się z uporem. Pierwsza sekwencja szkolnego filmu Witolda Leszczyńskiego zdradza najważniejszą zasadę, wokół której adept sztuki filmowej zorganizował świat przedstawiony etiudy. Akcja filmu toczy się na granicy jawy i snu. Mężczyzna wyrusza w podróż w bliżej nieokreślonym kierunku z nieznanym mu człowiekiem. Wysiada w miejscu, gdzie zaczynał się jego koszmar i do tego miejsca powraca. Straszny sen zapętla się.

Inspiracje poetyką surrealizmu to jedna z najsilniejszych tendencji w etiudach fabularnych łódzkiej Szkoły Filmowej w końcu lat 50. Rok przed Portretem mężczyzny z medalem powstaje najsłynniejsza z nich - Dwaj ludzie z szafą Romana Polańskiego. W tym samym czasie Janusz Majewski realizuje Rondo, do którego Leszczyński robi zdjęcia. Szkolny film autor Konopielki wpisuje się w ten nurt, a jednocześnie odznacza pewną odrębnością. Przede wszystkim Leszczyński rezygnuje z groteski, która konstytuowała światy Dwóch ludzi z szafą i Ronda.

Portret mężczyzny z medalem to bodaj jedyna etiuda Leszczyńskiego, która bezpośrednio zapowiada jego późniejszy debiut, choć adaptacja prozy Vesaasa powstaje dopiero osiem lat później. Niewiele łączy Żywot Mateusza z Zabawą, kolejnym szkolnym filmem Leszczyńskiego, który opowiada o pościgu samochodowym i o pozach, jakie przyjmują współcześni młodzi ludzie. Nastrojem, rysunkiem postaci wydaje się on bliższy debiutanckiemu filmowi Polańskiego. Tymczasem w Portrecie mężczyzny... odnajdujemy elementy poetyki, które Leszczyński wykorzysta w opowieści o Mattisie. Analogie pomiędzy tymi filmami obejmują niemal wszystkie poziomy organizacji utworu filmowego: przestrzeń - dom na pustkowiu, okno jako powracający motyw wizualny, centralna kompozycja kadrów, inscenizacja w głąb i chętnie stosowane transfokacje, a wreszcie - sposób wykorzystania muzyki, która nie tylko buduje napięcie, ale również dopełnia charakterystyki bohatera, ukazuje jego stan psychiczny i "nadpisuje" znaczenia. W eseju poświęconym muzyce w swych filmach Leszczyński napisze: "W swojej dotychczasowej praktyce w momencie rozpoczęcia pracy nad scenariuszem dokonywałem zawsze przesłuchań różnych rodzajów muzyki. Słuchając gotowych już kompozycji, starałem się znaleźć taką, która intuicyjnie przylegałaby do mglistego jeszcze zamiaru scenariuszowego. W momencie natrafienia na właściwą muzykę zyskiwałem od razu bardzo dużo - miałem przed sobą gotowy utwór, o określonym wyrazie, skomponowany w określonej formie." ("Kino" 1968, nr 2). Jest również oczywiście sporo różnic pomiędzy Portretem mężczyzny... a Żywotem Mateusza. Najważniejsza z nich to typ bohatera. Młodzieniec wpatrujący się w portret Rafaela jest człowiekiem zanurzonym w kulturze, podczas gdy późniejszym bohaterom Leszczyńskiego zdecydowanie bliższa jest natura. Żyją z nią w niemal organicznej symbiozie. We wczesnym szkolnym filmie udaje się Leszczyńskiemu zbudować szczególną korelację pomiędzy muzyką, kompozycją kadrów a znaczeniem obrazów. Niezwykła precyzja w łączeniu tych elementów, doprowadzona do perfekcji w Żywocie Mateusza, pozwoli mu otworzyć kino na metafizykę. O debiucie pełnometrażowym Leszczyńskiego Dariusz Czaja napisze po latach: "Ale jest w tym banalnym obrazku coś więcej: ład, spokój, konieczność i oczywistość. Wszystko jest na swoim miejscu. Wszystko jest tak, jak ma być. Pełnia sensu. Cała jaskrawość. U źródeł tego obrazu tkwi jakaś pierwotna akceptacja i afirmacja świata, które każą myśleć, że każdy z elementów, które go wypełniają, ma udział w rzeczywistości je przerastającej. ("Kwartalnik Filmowy" 1997, nr 18).

Katarzyna Mąka-Malatyńska
© 1998-2024 Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi.
Internetowa Baza Filmu Polskiego filmpolski.pl jest bazą danych chronioną przepisami Ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz. U. 2001 nr 128 poz. 1402). Kopiowanie treści zawartych w serwisie bez zgody redakcji zabronione. Kopiowanie i wykorzystywanie fotosów oraz materiałów audiowizualnych zamieszczonych w serwisie bezwzględnie zabronione, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych przez prawo. Cytowanie fragmentów treści zawartych w serwisie wymaga zgody redakcji. W każdym przypadku konieczne jest podanie źródła w podpisie pod cytowanym fragmentem. W przypadku portali internetowych żródło musi być linkiem do serwisu filmpolski.pl.
Internetowa Baza Filmu Polskiego filmpolski.pl działa na podstawie art. 2 Ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. 2018 poz. 1000).
Internetowa Baza Filmu Polskiego filmpolski.pl współpracuje z TVN w zakresie publikacji promocyjnych materiałów audiowizualnych. Administratorem danych pozyskanych w związku z emisją tych materiałów jest TVN.

Informacja o zasadach publikacji linków i danych adresowych w serwisie filmpolski.pl w ramach pakietu premium.

Ta strona używa plików cookie. Zapisywanie plików cookies można zablokować, zmieniając ustawienia przeglądarki.